De kunst in de Hortus Oculus is een ervaring voor álle zintuigen. Deze unieke beeldentuin is het idee van Paula Kouwenhoven waarmee ze het streven had om de symbiose tussen kunst en natuur op een andere manier te presenteren. De beelden zijn voelbaar, soms hoorbaar, zichtbaar en sommigen zelfs om aan te ruiken.
Internationale kunstenaars hebben ieder op uitnodiging en na een selectie speciaal voor deze multi-zintuiglijke tuin een ruimtelijk kunstwerk gemaakt. Sommigen zelfs meerdere kunstwerken. De 1e editie kunstwerken voor de Hortus Oculus is gecreëerd tijdens de ‘Artist in Residence 2018’.
Land Art Delft heeft in de loop der jaren veel ervaring opgedaan met het realiseren van kunstwerken op deze wijze. De kunstenaars verblijven een periode op deze inspirerende locatie in de polder om zo hun werk in optimale omstandigheden met professionele ondersteuning te ontwikkelen.
Kunstenaars Hortus Oculus:
- Toshitaka Nishizawa
- Kouji Ohno
- Els Otten
- Dodog Soeseno
- Frank Eerhart
- Marcel van Zijp
- Paula Kouwenhoven
- Gaku Hayashi
- Sarantis Gagas
- Helen Vergouwen
Gaku Hayashi – Tree Impression
Deze Japanse kunstenaar is een leerling van Toshitaka Nishizawa, die het kunstwerk Navel of Darkness heeft gemaakt. Dat beeld staat verderop. Gaku heeft met zijn sculptuur het zicht op de al jaren bestaande rij wilgen voor de visueel beperkte bezoeker tastbaar willen maken door middel van het materiaal marmer. Hij heeft met dit werk ook de afstand tussen de bomen verbeeld, de afstand die ooit is bepaald door de stappen van boer Jan.
Paula Kouwenhoven – Willowhenge
Het werk Willowhenge van Paula is geïnspireerd op Stonehenge en Woodhenge in Engeland en ook de Woodhenge in de Millingerwaard langs de Rijn. In de Hortus Oculus is een cirkel van wilgen geplant, de bomen die zo in dit landschap thuishoren. Ze staan op een gelijke afstand van elkaar en dat geeft een meditatieve sfeer terwijl je in de cirkel de ronde doet, al lopend, ruikend en luisterend naar het wuiven van de wilgen in de wind. Je voelt je hier één met de natuur.
Marcel van Zijp – Crow
De tastbare poëzie in het beeld ‘Crow’ is een verzameling geselecteerde fragmenten uit een Schubert-liedtekst. De zinnen zijn in het Engels vertaald vanuit de originele ‘die Krähe’(de kraai) uit de onnavolgbare ‘Winterreise’ van deze Oostenrijkse componist uit de Romantiek. Beeldhouwer Van Zijp was gefascineerd door de emotie en het onvervuld verlangen van de romantiek en de kracht van de woorden. Fragmenten van zinnen zijn verticaal prachtig voelbaar uitgehakt in de twee op elkaar gestapelde blokken hardsteen.
Dodog Soesono – Amazed
De ruimtelijke installatie van Dodog Soeseno verbeeldt de mythische tuin. Het kunstwerk bestaat uit een smalle verticale nis op een ronde betonnen cirkel dat als een tapijt is beschilderd met cyaan blauw gekleurde voelbare bloemen. Bovenop sieren gekleurde versierde bollen in de kleuren rood, geel en blauw. De twee boomtakken in de vorm van een hertengewei aan de zijkant verbeelden de groei van de natuur.
Helen Vergouwen
Dit kunstwerk is abstract geometrisch. Als het hard waait zou je de wind door de cilinders moeten horen fluiten. Vergouwen is een van de weinige vrouwelijke kunstenaars die haar stalen kunstwerken zelf last en vervoert.
Kouiji Ohno – Relational Connection
Ter ere van 75 jaar Bevrijding dit jaar hebben Kouji Ohno en microbioloog en onderzoeker Henk Jonkers van de TU Delft in 2020 voor de Hortus Oculus een nieuw kunstwerk gecreëerd met als thema “Bevrijding”.
Dr. Henk Jonkers is voorzitter van de onderzoeksgroep Duurzaamheid van de sectie Materialen en Milieu bij de Faculteit Civiele Techniek en Wetenschappen. Het kunstwerk is een synergie tussen de Japanse cultuur en de moderne milieu- en materiaalwetenschap. Het manifest van gemeenschappelijke fascinatie voor menselijke relaties, kunst en kunstnijverheid, natuur, specifieke materiaaleigenschappen uitgedrukt in levende materialen: innovatief beton. De betonnen mensfiguren zijn allemaal uniek. Zie ook de tekst bij In the beginning was the World.
Het staal is gesponsord door het bedrijf Huisman Equipment Schiedam.
Kouiji: ‘It expresses a symbol of peace that connects everyone and the world with multiple lines’.
Marcel van Zijp – De omkering van een druppel
Een mat gezoete granieten sculptuur. Let op het contrast tussen het bovendeel en het ruwe blok graniet waarop het ligt.
Toshitaka Nishizawa – Navel of Darkness
Met het monumentale beeld Navel of the Darkness van de Japanse kunstenaar Toshitaka Nishizawa opende de Hortus Oculus in 2018. Het kunstwerk nodigt de bezoeker direct uit tot een spannende benadering: voelen, aanraken, strelen. De tastzin staat bij deze blikvanger centraal.
Toshitaka: “Subject of this project is the tactile sense. The concept is the enlarged version of the hand gripped form. A spiral unifies both space and material: the marble. I use marble because of the accumulation of many lives in the past. I assume that with the tactile sense you can feel this.”
Nieuwtje: Bij de ingang van de tuin vlakbij bovenstaand beeld is een Braille plattegrond geplaatst. De paden zijn er voelbaar op afgebeeld en ook de locatie van de beelden.
Sarantis Gagas – Landscape as a Memory
Dit kunstwerk is een hoge tuin waar je voor kunt staat, omheen kunt lopen en waaraan je kunt kan ruiken en voelen, je handen doorheen kunt woelen en je neus in kunt steken. Landscape as a memory bestaat uit drie grote langwerpige bakken van Cortenstaal dat een ruw materiaal is. In de bakken staan in de zomer Griekse planten zoals tijm, rozemarijn, lavendel. Vincent Bijloo had er bij de opening in 2018 ook wel brandnetel in gewild voor een prikkelende ervaring…..Wie weet.
Marcel van Zijp – Aspidium Filix Mas
Als een prachtige krul van een varen ontspruit deze mat gezoete granieten cellohals uit het ruwe brok graniet. Hier is ook weer dat grote contrast te zien tussen de sokkel en het bovendeel. De titel is de Latijnse vertaling voor mannetjesvaren.
Aspidium Filix Mas
Frank Eerhart – Zonder iets te willen
Frank Eerhart is naast dichter en medeoprichter van Plint ook getalenteerd beeldend kunstenaar. Deze talenten zijn samengevoegd in dit kunstwerk. ‘Zonder iets te willen’ is van staal en staat op een rond plateau. Het is een assemblage van gevonden voorwerpen, vier omhoog stekende staken komen samen in een lange pin met daaromheen een platte cirkel.
Els Otten- Tokashikijima Healing
Al vele jaren werkt de kunstenaar met gesmolten en in een mal gestold glas. Die techniek heet klincasting. Hier lijkt een gedeeltelijk van blauwe Proseccoflessen gemaakte mensfiguur ten onder te gaan in het water. Of juist op te rijzen?
Els Otten is geïnspireerd door koralen die zijn aangespoeld en gevonden op de stranden van het Japanse eiland Tokashiki-jima. Het eiland heeft een bewogen geschiedenis.
Toshitaka Nishizawa – As Is
Het kunstwerk As Is wordt gevormd door een stalen kooi met resten van een enorme omgezaagde witte Paarden Kastanje. Velen dachten dat het de boom was uit de tuin van het Anne Frank huis aan de Keizersgracht 188 in Amsterdam die in 2010 is omgevallen, maar nee dit is een andere boom.
Kouiji Ohno – In the beginning was the World
De Japanse kunstenaar Kouji Ohno ontwikkelt in samenwerking met de microbioloog en onderzoeker Henk Jonkers van de TU Delft sculpturen van ‘smart materials’.
De twee beelden in de Hortus Oculus zijn niet gegoten maar gemaakt van Bio beton, een innovatieve betonsoort. Er is gebruik gemaakt van bacteriën (bepaalde korstmossen) die ervoor zorgen dat het beton zelf herstellend is. De technologie is gebaseerd op micro-organismen die kalksteen produceren waardoor scheuren in beton autonoom herstellen. De twee beelden demonstreren deze hedendaagse duurzame innovatieve technologie. De eerste schaalmodellen zijn in maart 2018 succesvol gepresenteerd tijdens het TEDxDelft event.
De ‘human figures’, een man- en een vrouwfiguur, zijn een introductie op een serie beelden in een variëteit van beton en mossen. Een symbiose van kunst en natuur. Het voor de beelden gebruikte mos zou je als een verwijzing kunnen zien naar de Japanse Zen-tuin waar mossen een belangrijke rol spelen.
Lees meer:
“Zelfherstellend biobeton TU Delft genomineerd voor European Inventor Award”
“Onderzoek aan ‘groen’ beton”
Paula Kouwenhoven – Lieu
Lieu betekent plaats en bestaat in de beeldentuin uit een cirkel van wilgentenen. De cirkel fungeert als een grote mand gevuld met lavastenen. Iedereen die wil, kan er een steen aan toevoegen met speciale herinneringen zoals aan geluk, verdriet of ergernis.
Zimbabwe Groep
Toen bevriende Rob Rozenburg met zijn galerie naar Brussel verhuisde, zijn er een aantal van de galeriekunstwerken aangekocht door Land Art Delft. Acht werken van Zimbabwaanse beeldhouwers staan nu in de Hortus Oculus.
Alle acht beelden zijn van het mineraal serpentijn gemaakt. Hier is Springstone gebruikt, een hele harde soort serpentijn met een prachtige donkere kleur.
De beelden zijn fantastisch om te bevoelen en om er je eigen voorstelling bij te maken. Rond, hoekig, glad en ruw.
